dinsdag 22 september 2015

Mama, waarom kijk je zo naar mij? De taal van baby's.

Gaandeweg de jaren waarin ik me bezig hield met lichaamstaal, ben ik me ook gaan verdiepen in de lichaamstaal van onze jongste vorm van mens zijn: de baby's. Dit leerde ik onder andere bij de opleiding tot babyconsulent. Dit is een opleiding die naadloos aansluit bij mijn beroep als kinderverpleegkundige en karakterkundige en geeft inzichten in de manieren waarop je ouders en kind kan ondersteunen en coachen, bij bijvoorbeeld onrust en extreem huilen. De taal die een baby laat zien is ongelofelijk rijk aan subtiele signalen. Het is alleen de kunst om deze als (drukke) ouder kunnen te zien en voelen.

Ik voel, dus ik ben?

Kijk mama, ik groei! ( Baby Fem. Met dank aan Linda)
Baby's zijn helemaal gericht op hun gevoel. Het kan niet anders, want alles is nog volop in ontwikkeling en alle vaardigheden moeten nog verworven worden. Daarmee zijn ze totaal lichamelijk- en emotioneel afhankelijk van wat de omgeving ze biedt. Een zeer kwetsbare positie, die erg lastig kan zijn voor een klein kindje. Iets dat we ons dikwijls totaal niet realiseren, maar wel goed is om eens over na te denken.
Een baby heeft evenwel een heel scala aan hulpmiddelen om aan ouders en verzorgers te "vertellen" hoe de vlag erbij hangt. Het kan op een hele vernuftige wijze tot communiceren komen, het enige wat wij als omstanders hoeven te doen is goed te kijken en te luisteren! De jong geborene maakt hierbij gebruik van stemgeluiden, lichaamstaal (bewegingen), mimiek en zijn alertheid/nieuwsgierigheid.
Wist je bijvoorbeeld dat een baby met hele specifieke geluiden kan aangeven op welk vlak het eraan schort? Heeft het honger, is het moe, heeft het ongemak? Veel ouders en verzorgers herkennen deze geluiden vast en zeker al gevoelsmatig, maar wat als je dat niet lukt of je zodanig vermoeid bent dat het simpelweg niet door kan dringen? Dan kan het gebeuren dat je kind meer dan je lief is gaat huilen vanuit een spanning die er ontstaat in het kind en later, vanzelfsprekend, ook in de ouders. Hiermee is de cirkel rond en de heersende spanningen kunnen nog maar moeilijk worden gereguleerd. Men valt van de regen in de drup: de onrust gaat overheersen. Hiermee wil ik natuurlijk niet beweren dat bij alle onrustige kinderen bovenstaande reden geldig is! (Ook hier geldt de gelaatkunde regel: één ding is géén ding...)

Nogmaals, een baby "praat'! En goed ook! Het is alleen de kunst van het kijken en aanvoelen waar we als ouders onze energie in mogen steken. Iets wat lastig is, in deze snelle tijd vol afleiding van telefoon, tv en pc. Toch is het zo de moeite waard om te kunnen zien wat er emotioneel omgaat in de spruit. Hele kleine signalen geven weer wat de baby bezighoudt. Ieder mens is enorm gericht op het maken van contact, zelfs in de baarmoeder is dat al prima mogelijk, zoals veel moeders weten. Het maken van contact is van levensbelang en een voorwaarde om tot een goede verbinding te komen.

 

Raak mij (aan)

Contactmoment tussen Moos en Bram: we zien elkaar! 
Contact maken kan een hele jonge zuigeling niet helemaal vanzelf. Het heeft hiervoor contact nodig met de ouders en/of bekenden. Contact maken is mogelijk op allerhande manieren: zoals aanraken, gelaatsuitdrukkingen/lichaamstaal en praten. Praten is een geweldig belangrijk en waardevol communicatiemiddel bij baby's. Dit feit is echter niet voor iedereen een logische aangelegenheid.
Zo kan ik me nog herinneren dat ik als piepjonge meid mijn stage deed op de couveuse afdeling. Ik verzorgde de baby's met liefde, maar praten tegen de kleintjes voelde voor mij wat vreemd aan. Ik had het idee dat het er niet toe deed al zou ik me niet verbaal uitdrukken, het ging toch juist om het gevoel en de bewuste (liefdevolle) aanraking?! Al snel werd ik hierbij geholpen door een doorgewinterde collega. Ze legde me uit dat praten erg belangrijk is voor een baby. Niet dat het alle woorden precies zal begrijpen, maar het is zeker wel in staat om te voelen wat er met de woorden wordt bedoeld. Hiermee zijn taal, gevoel en het lichaam met elkaar geassocieerd. Het is een mooi aan elkaar gekoppeld geheel: verbale communicatie door de ouder laat zich vertalen in de non verbale lichaamstaal van het kind. Ouders en kind zijn, opnieuw, onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Hallo! (Baby Aimee, dank aan Kirsty)
Natuurlijk is aanraken daarnaast zeer belangrijk. Wie wil er nu niet voelen dat er van hem/haar wordt gehouden. Liefde is immers niet met woorden uit te drukken. Een mens wil aangeraakt worden. Een lieve knuffel, aai over de bol of een zachte kus, zegt meer dan 1000 woorden. De kracht van de koestering is door mij al eens in een ander artikel belicht, lees het hier.

Alles wat ik tot nu toe heb geleerd over baby's laat zien dat een kind meer dan alleen voeding nodig heeft om te groeien. Alle factoren van het menselijk wezen hebben voeding nodig op eigen niveau: lichamelijk, emotioneel, gevoelsmatig en rationeel. Opvoeders spelen hierin de hoofdrol, iets dat veel vergt en door omstandigheden anders en stroever kan verlopen dan gewenst. Het is mooi om te zien en te leren dat veel processen hierin omkeerbaar zijn door kleine toevoegingen, die ouders bewust maken van de communicatiekracht die de kleine van nature bezit. De vicieuze cirkel kan doorbroken worden en hiermee zal de groei van het kind (en ouders) volledig tot zijn recht kunnen komen.

Interesse in een analyse van je kind? KLIK DAN HIER.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten